Roszczenie o zachowek a nadużycie prawa

Roszczenie o zachowek jest sprzeczne z art. 5 k.c. jeśli zachodzą okoliczności, które mogą uzasadniać wydziedziczenie uprawnionego. Postawę wydziedziczenia stanowi zachowanie uprawnionego polegające na działaniu wbrew woli spadkodawcy uporczywie i w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, dopuszczenie się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci, uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. Niewątpliwie muszą zatem wystąpić szczególnie naganne i rażące zachowania nakierowane na wyrządzenie spadkodawcy krzywdy, aby żądanie wypłaty zachowku uznać za nadużycie prawa. Oziębłe bądź częściowo niepoprawne stosunki między spadkodawcą a uprawnionym do zachowku nie niweczą jego prawa w oparciu o art. 5 k.c.

 

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 26 czerwca 2014 r.

(sygn. akt I ACa 929/2013)

Źródło: www.orzeczenia.ms.gov.pl

Rozdzielność majątkowa a bezpodstawne wzbogacenie

Ustanowienie rozdzielności majątkowej i dysponowanie przez każdego z małżonków odrębną masą majątkową nie oznacza, że w stosunkach między małżonkami nie może dochodzić do zdarzeń powodujących nieuzasadnione wzbogacenie się jednego z nich kosztem drugiego i nie może wystąpić potrzeba przywrócenia równowagi z zastosowaniem instytucji bezpodstawnego wzbogacenia. Przeciwnie, ustanowienie stosunków majątkowych małżeńskich w kształcie podobnym do tego, jaki by obowiązywał gdyby strony nie były małżeństwem, przy jednoczesnym pozostawaniu w stosunku rodzinnym i - dodatkowo - w powiązaniu gospodarczym, z racji działalności gospodarczej prowadzonej de facto wspólnie - zwiększa prawdopodobieństwo przymnożenia kosztem jednego z małżonków majątku drugiego.

 

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 23 lipca 2014 r.

(sygn. akt V CSK 488/2013)

 

Źródło: www.sn.pl

Tożsamość i godność narodowa jako dobra osobioste

Tożsamość i godność narodowa oraz prawo do poszanowania prawdy historycznej są dobrami osobistymi w myśl prawa cywilnego. Wymagane jest jednak spełnienie zasady indywidualizacji naruszenia dóbr osobistych tak by ich naruszenie nie odnosiło się do  "nieoznaczonej grupy adresatów", ponieważ do uznania roszczenia nie wystarczy sama przynależność do danej grupy.

Źródło: www. Lex.pl: Nie będzie sankcji dla wydawcy "Die Welt" za zwrot "polski obóz" 

Publikacja wyników badań historycznych a dobra osobiste

Podejmowanie badań wydarzeń historycznych oraz przedstawianie w debacie publicznej ich wyników i subiektywnych ocen, wyłącza bezprawność naruszenia dóbr osobistych, jeżeli służy wyjaśnieniu i zrozumieniu tych wydarzeń oraz nie przekracza granic wolności słowa i wypowiedzi. Dotyczy to także dokumentowania wyników badań wydarzeń historycznych, ujawniania rozbieżności treści dowodów osobowych i materiałów źródłowych oraz ustalania ich przyczyn.

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 18 lipca 2014 r.

(sygn. akt IV CSK 716/2013)

Źródło: www.sn.pl

O ciszy nocnej

Brak jest przeszkód, żeby akt prawa miejscowego niejako „potwierdzał” przyjęty zwyczaj dotyczący godzin ciszy nocnej. Nie ma natomiast podstaw prawnych do ograniczenia tego rodzaju zwyczaju w drodze takiego aktu, np. uchwały rady gminy. Takie ograniczenie może bowiem w sposób nieuprawniony ingerować w przepisy cywilnego prawa sąsiedzkiego, jak również prawa wykroczeń. To, że strona dysponuje roszczeniem negatoryjnym nie oznacza, że dopuszczalne jest ograniczenie godzin ciszy nocnej, bowiem ograniczenie tego rodzaju wpływać może na skuteczność roszczenia negatoryjnego.

 

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 maja 2014 r.

(sygn. akt II OSK 3116/2013)

Źródło: http://orzeczenia.nsa.gov.pl

Proste przyjęcie spadku a art 5 k.c.

Konstrukcja prawna prostego przyjęcia spadku wobec braku złożenia odpowiedniego oświadczenia w przepisanym terminie (art. 1015 § 1 i 2 k.c.) może w okolicznościach faktycznych konkretnej sprawy naruszać zasady współżycia społecznego (art. 5 k.c.).

 

Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 17 lipca 2014 r.

(sygn. akt I ACa 516/2013)

Źródło: LexPolonica nr 8719411

Należy dodać, że ostatnia nowelizacja kodeksu cywilnego zmienia stan prawny w zakresie oświadczeń spadkowych - zasadą będzie przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Obecnie ustawa powyższa znajduje się w Senacie. Tym niemniej nowe przepisy będą stosowane tylko do spadków otwartych po dacie ich wejścia w życie.

Znieważanie a odpowiedzialność cywilna

Na gruncie prawa cywilnego możliwość znieważenia innej osoby pod jej nieobecność ogranicza się wyłącznie do przypadków zniewagi dokonanej publicznie lub w zamiarze, aby do tej osoby dotarła. Jedynie bowiem w tych przypadkach - poza znieważeniem osoby w jej obecności - można atak na chronioną sferę osobowości innego człowieka przypisać autorowi wypowiedzi znieważającej. W innych, jeżeli nawet wypowiedź o treści znieważającej dotrze do osoby, której dotyczy, będzie to wynikiem działania kogo innego; wówczas co najwyżej może powstać kwestia zniewagi ze strony tego "kogoś".

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2014 r.

(sygn. akt V CSK 361/13)